بیماری آنفلوآنزا حاد و به شدت واگیر دار در انسان و حیوانات مختلف است . این بیماری تنفسی توسط ویروسی از خانواده اورتومیکسو ویریده(Orthomyxoviridae) ایجاد می شود.
بیماری آنفلوآنزا یکی از مهم ترین بیماریهای صنعت طیور می باشد و باعث همه گیری (Epidemicity) متعدد در کشورهای مختلف شده ، کشور ما نیز از این امر مستثنی نبوده است.
ویروس های این خانواده در دستگاه تنفس ، گوارش و اعصاب جایگزین شده ، در کنار سایر علایم بالینی ، باعث کاهش تولید می شوند.
بیماری آنفلوآنزای طیور اثرات اقتصادی زیانباری بر صنعت طیور و همچنین سلامت و بهداشت عمومی جامعه دارد.

طبقه بندی ویروس های آنفلوآنزا

ویروس های آنفلونزا بر اساس پروتئین های موجود در ساختمان ، در دو گروه زیر طبقه بندی می شوند:

۱- ویروس های آنفلوآنزای گروه Bو A

۲- ویروس های آنفلوآنزای گروه C

ویروس های گروه B و C به طور عمده از انسان جدا می شوند و ویروس آنفلوآنزای A باعث بروز بیماری در طیف وسیعی از میزبانها ( مانند انسان ها ، حیوانات و پرندگان) میشود.

از جهت بیماریزایی، ویروس بیماری آنفلوآنزا شامل دو گروه اصلی زیر می باشد:

.گروه اول شامل ویروس های آنفلوآنزای با قدرت بیماریزایی نه چندان زیاد(non-Highly Pathogenic Avian InflunzanHPAI)که تلفات مربوط به این گروه زیر ۷۵ درصد می باشد.

این گروه خود شامل ۳ دسته : الف – غیر بیماریزا : Non-Pathogenic AI ب – NPAI دارای قدرت بیماریزایی کم Pathogenic AILPAI Low و ج – دارای قدرت بیماریزایی متوسط Mild Pathogenic AIMPAI می باشد.

. گروه دوم ویروس های آنفلوآنزا با قدرت بالا( HPAI) می باشند که دارای تلفات بالای ۷۵ درصد هستند. بیماری حاصل از این گروه ، از واگیرترین ، مهمترین وکشنده ترین بیماریهای صنعت طیور به حساب می آید.

ناقلین بیماری آنفلونزای طیور و انتقال آن به انسان:

منبع و مخزن اصلی بیماری، پرندگان مهاجر آبزی از قبیل اردک ، غاز، بلدرچین و… می باشد.

انتقال ویروس از پرندگان آبزی وحشی به پرندگان اهلی به ویژه خانواده ماکیان ( مرغ ها، بوقلمون ها، مرغ شاخدار، بلدرچین و…) صورت می گیرد.این بیماری از طریق ترشحات تنفسی و مدفوع دفع شده از پرندگان آبزی و همچنین پرندگان اهلی آلوده ، به انسان منتقل می شود.

شواهد کمی دال بر انتقال ویروس ( به ویژه سویهH5N1) موارد نادری که مربوط به کارکنان بیمارستان بود و مراقبت از بیماران فوق را به عهده داشتند، مشاهده شد( لازم به ذکر است که هنوز چگونگی ابتلای این افراد به درستی مشخص نشده است.). توجه به این نکته ضروری است که محصولات پرندگان آلوده از قبیل گوشت و تخم مرغ نیز نباید مصرف شود.

یکی از مسائلی که در سالهای اخیر راجع به ناقلین بیماری آنفلوآنزا مطرح شده است، مساله انتقال و انتشار بیماری توسط خانواده گربه سانان می باشد.

تحقیقات اخیر، گربه ها را به لیست حیواناتی که قادرند باعث انتشار بیماری شوند اضافه کرده است.البته این گفته خود نیازمند ارزیابی و تحقیق می باشد.

بنا بر گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO) در گذشته ، گربه ها به عنوان حیوانات حساس به آنفلونزای طیور مطرح نبودند و از میان پستانداران ، خوک ها ، خوک آبی ، وال ها ، میمون ها و راسوها تنها پستانداران شناخته شده حساس به بیماری بودند که در کنار انسان به این بیماری مبتلا می شدند. اما گزارش های جدید از آلودگی H5N1 موجود در پستانداران حاکی از آن است که مواردی از بیماری در یک گربه وحشی و یک ببر در باغ وحش بانکوک مشاهده شده است.

در این جا۳ مسأله متفاوت مطرح است. نخست اینکه درحین شیوع ویروس H5N1 گربه های اهلی در معرض ابتلا به بیماری و یا حتی مرگ ناشی از این آلودگی قرار دارند که این ابتلا یا به علت تغذیه از گوشت پرندگان آلوده می باشد و یا اینکه مربوط به تماس مستقیم با پرندگان آلوده و یا گربه های بیمار است. دومین مسأله ، انتشار ویروس توسط توسط این حیوانات بیمار از واحدی به واحد پرورشی دیگر و همچنین از پرنده به انسان است.

مسأله سوم این است که اگر ویروس موجود در بدن گربه های بیمار ، فرصتی کسب کند و با بدن پستانداران نیز سازش یابد در آن صورت خطر پاندمیک (Pandemic) شدن آنفلوآنزا جان میلیون ها انسان را تهدید می کند زیرا در حالت معمول این طور به نظر می رسد که ویروس جدا شده از پرندگان بیمار، قادر نیست از انسانی به انسان دیگر انتقال یابد و تنها در صورت تماس با پرندگان آلوده ، فرد بیماری می شود، اما درصورت ایجاد این سازش بخش هایی از دو ویروس با یک ویروس جدید قادر خواهد بود انسان را بیمار سازد و بیماری از انسانی به انسان دیگر منتقل شود.

جهت انجام تحقیقاتی راجع به این مسایل آزمایشی به شرح زیر صورت گرفت. محققین یک نمونه ویروسی H5N1 را از فردی که در اثر ابتلا به بیماری آنفلوآنزا طیور در ویتنام فوت کرده بود جدا کردند و سپس توسط سوآب ، این ویروس را در نای ۳ گربه خانگی تلقیح نمودند. تنها پس از گذشت یک روز، گربه های فوق تب کردند و پس از ۳ روز ویروس را از بدن خود دفع نمودند ( البته لازم به ذکراست که مقدار ویروس دفع شده کم بود).

یکی از این گربه ها پس از ۶ روز از بین رفت. دو گربه دیگر در تماس مستقیم با گروهی از گربه های جدید واقع شدند و این گروه هم پس از گذشت ۲ روز بیمار شدند.

علاوه بر این محققین ۳ گربه دیگررا از گوشت آلوده مرغ تغذیه کردند ، این ۳ گربه هم با علایمی مشابه گروه اول مبتلا شدند.

پس از کالبدگشایی گربه های فوق، صدمات آلوئولی شدید منتشر و گسترده ای همانند ضایعات موجود در بدن انسان های بیمار ، دراین حیوانات مشاهده گردید. این نتایج حاکی از آن است که گربه های اهلی درخطر بیماری و مرگ ناشی از ویروس H5N1 می باشند و به شکل افقی ( از گربه ای به گربه دیگر) آلودگی را انتقال می دهند و امکان دارد نقش همه گیری مهمی را در رابطه با ویروس آنفلوآنزای طیور فوق حاد H5N1 در پرندگان و انسان ایفا کنند.

راه های انتقال بیماری آنفلوآنزا طیور:

مخزن اصلی و اولیه بیماری آنفلوآنزا برای سایر گونه ها ، که میزبان طبیعی ویروس آنفلوآنزا نیز هستند، پرندگان مهاجر آبزی ( به ویژه اردک وحشی ) می باشند، که این پرندگان فاقد هر گونه علایم بالینی بوده ، ویروس در روده های پرنده تجمع یافته ، از راه مدفوغ دفع می شود. این ویروس به مدت طولانی به ویژه در درجه حرارت های پایین در مدفوع زنده می ماند. تماس مستقیم با پرندگان اهلی حساس موجود در واحدهای پرورش ، از طریق دفع ترشحات تنفسی ، ملتحمه و مدفوع آلوده به ویروس پرندگان وحشی ، باعث انتقال بیماری خواهد شد. از راه های دیگر انتقال آلودگی ، آب آشامیدنی و غذای طیور است.

همچنین تماس غیرمستقیم از طریق وسایل و تجهیزات آلوده به قطرات و ترشحات تنفسی که این قطرات حاوی حجم زیادی از ویروس می باشند، از راه های دیگر انتقال محسوب می شود. باید به انتقال بیماری از واحدهای پرورش آلوده به واحدهای سالم نیز توجه بسیار داشت.

اصلی ترین راه این انتقال ، جابه جایی فضولات آلوده می باشد.

کفش ها ، لباس ها و سایر وسایل آلوده مربوط به افراد و کارکنان واحد های پرورشی ، وسایل نقلیه و سایر تجهیزات ، جعبه ها و سطوح تخم مرغ ها و مصرف نامناسب لاشه آلوده ، از دیگر راه های ورود بیماری به گله سالم است. بازارهای پرندگان زنده ( به عنوان مخزن آلودگی و انتقال آن به انسان ها و سایر پرندگان) و حضور پرندگان زینتی در قفس نیز در این امر دخیلند. انتقال ویروس از هوا به واحدهای پرورش، در مقایسه با انتقال مکانیکی ، نقش مهمی در انتشار بیماری ندارد، مگر اینکه این واحدها در نزدیکی یکدیگر بنا شده باشند.

در ادامه با بیماری آنفولانزا بیشتر آشنا خواهیم شد و همچنین راه های تشخیص و مقابله با آن را .

برای مشاهده مقاله ” تاثیر آب در پرورش ” لطفا کلیک نمایید .

روشنایی سالن

روشنایی در پرورش  در مدیریت یک مزرعه سالم و پربازده، ازآنچه تصور می‌شود مهم‌تر است.

برای درک اهمیت روشنایی در پرورش ، لازم است تا نگاهی به ساختار بیولوژیک پرندگان بیندازیم. نور در انسان، از طریق چشم به مغز می‌رسد؛ اما در بلدرچین ها ، نور نه‌تنها از طریق چشم، بلکه از بالای سر و غده پینه آل و همچنین از طریق غده هیپوفیز که در کنار هیپوتالاموس قرار دارد، به مغز نفوذ می‌کند. ما انسان‌ها در چشم خود سه گونه یاخته مخروطی شامل – سلول‌های حساس به نور و رنگ که در مقابل نورهای قرمز، آبی و سبز واکنش نشان می‌دهند داریم؛ این در حالی است که گونه‌های این یاخته‌های مخروطی در بلدرچین 4 عدد است و یاخته مخروطی قرمز، آبی و سبز و نور ماوراءبنفش را شامل می‌شود.
زندگی پرندگان نیز همانند انسان‌ها، حول چرخه منظم شب و روز می‌چرخد. اگر پرندگان چرخه شب و روز مناسبی داشته باشند، رفتار روزانه متناسبی خواهند داشت و قادر به انجام فعالیت‌های مشخص در طول روز هستند . هم‌چنین داشتن چرخه شب و روز مناسب در میزان تولید ملاتونین در پرندگان نیز نقش مؤثری دارد پس از این رو تاثیر روشنایی در پرورش را میتوانیم راحت تر متوجه و عمل کنیم .
این‌یک چرخه طبیعی است که برای پرندگان اهمیت بسیاری دارد چراکه بر سیستم ایمنی، آهنگ رشد و هورمون‌های تولیدمثل آن‌ها تأثیرگذار است. ارائه این چرخه منظم روز و شب، بهبود سلامت طیور، بهبود سیستم ایمنی و بهبود تحرک و هشیاری پرندگان را همراه دارد و این یکی از تاثیر روشنایی در پرورش است .
داشتن چرخه روز و شب، باعث می‌شود که پرنده تمایل بیشتری برای تحرک داشته باشد؛ و برخلاف آنچه 10 سال پیش تصور می‌شد، رشد بهتری خواهد داشت.”
سر کار خانم شویان لاردنر در حال حاضر یک پروژه تحقیقاتی درزمینه اهمیت چرخه روز و شب در پرندگان در دست دارد. او در این پژوهش عواملی نظیر سن مناسب آغاز برنامه‌های روشنایی و همچنین تأثیر تنظیمات نور به‌صورت تند و ناگهانی و یا تدریجی را بررسی کرده است. البته گرایش عمده و اصلی این استاد دانشگاه، مسئله چرخه شبانه‌روزی در طیور است. وی در ادامه صحبت‌هایش خاطرنشان کرد: ” به دیدگاه من پرندگان از داشتن تاریکی ناگزیر هستند اما میزان این تاریکی مسئله مهمی است و به عوامل متعددی بستگی دارد.”
محققین مرغداری به هر سه طیف رنگ، نور ماوراءبنفش، نور مرئی و نور مادون‌قرمز گرایش دارند و معتقدند هرکدام از آن‌ها بر رفتار پرنده تأثیر خاصی دارند؛ نور ماوراءبنفش در سمت پایین کوتاه یاخته مخروطی قرار دارد. طول‌موج نور مرئی بین 400 تا 700 نانومتر متغیر است؛ و طول‌موج نور ماوراءبنفش بالای 700 نانومتر است و نوری قابل‌رؤیت است. قدرت دید انسان در محدوده 750 – 400 نانومتر است، اما مرغ‌ها این توانایی رادارند که در محدوده 750 – 315 نانومتر ببینند. هم‌چنین مرغ‌ها می‌توانند در طیف 480 و 630 نانومتری دید وسیع‌تری داشته باشند.
دکتر رابینف در کنفرانس جهانی “کمیسیون بین‌المللی تخم‌مرغ ” که ماه جاری در شهر بروخه (در بلژیک) برگزار شد، توضیح داد: “با استفاده از یک طیف‌سنج LED استاندارد – دستگاهی که شدت نور در طول‌موج‌های متفاوت به‌وسیله آن سنجیده می‌شود – می‌توان نور را به 4 شیوه متفاوت اندازه‌گیری کرد.” وی افزود: ” CCT یا همان (دمای همبسته رنگ) که با کلوین (K) اندازه‌گیری می‌شود مقیاسی بسیار خوب برای تشخیص سردی و گرمی نور است؛ و در آن مقدار زیر K3000 نور گرم و بالای K4000 نور سرد را نشان می‌دهد.”
همچنین ایشان افزودن : “CCT کیفیت و یا ترکیبات ساختاری نور ا را نشان نمی‌دهد و تنها یک محاسبه دقیق است.”
CRI یا “شاخص رنگ ساطع‌شده ” مقیاسی از صفرتا صد درصد است که از طریق مقایسه با منبع نور مرجع، مشخص می‌کند که یک رنگ از کدام منبع نور با کئام میزان دقت  ساطع‌ شده است.”
لاکس نیز یکی دیگر از واحدهای سنجش نور است؛ که واحد استاندارد شدت روشنایی یا مقدار درخشندگی نور بر سطح است. دکتر یان رابینف درباره این واحد سنجش می‌گوید: “حتی تغییری به کوچکی 10 سانتیمتر می‌تواند بر میزان لاکس و شدت نور تأثیر بگذارد.”
آخرین اندازه‌گیری، اندازه‌گیری اوج طول‌موج است؛ که درواقع رنگ غالبی است که از میان تمامی طول‌موج‌های یک منبع نور خاص ساطع‌شده است.

برای مشاهده مقاله “ انقراض بلدرچین ” لطفا کلیک نمایید .

نقش ویتامین در پرورش

نقش ویتامین در پرورش طیور بسیار مهم است ، به طوری که کمبود هر یک از ویتامین ها باعث یکسری بیماری های خاص می شود . همچنین ویتامین ها هم برای انسان ها مهم و ضروری است که باز هم کمبود آن در بدن اسنان موجب اخلال سیستم بدنی می شود.

ویتامین های متعددی برای ارتقاء وضعیت سلامت طیور وجود دارد که می توان آنها را به دو گروه ویتامین های محلول در چربی مثل A ، D ، E و K و ویتامین های محلول در آب مانند ریبوفلاوین و ویتامین های گروه B تقسیم کرد. استفاده از این ویتامین ها در اندازه های مناسب ضمن آنکه به سلامت حیوان کمک می کند منجر به افزایش سودآوری نیز می گردد.

کمک به حفظ ساختار اسکلت بدن
نقش ویتامین در پرورش طیور که یکی از آنها ویتامین D می باشد با تقویت استخوان ها، ناخن و منقار مرغ ها نقش بسیار مهمی در ساختار اسکلتی آنها ایفا می کند. همچنین این ویتامین در مرغ های تخمگذار بر روی کیفیت پوستۀ تخم مرغ تأثیرگذار است.
میزان ویتامین D مورد نیاز هر پرنده تا حدود زیادی به اندازۀ وجود دو ویتامین دیگر یعنی کلسیم و فسفر در بدن آنها بستگی دارد. در صورتیکه این دو به میزان کافی وجود نداشته باشند، نیاز بدن به ویتامین D افزایش می یابد. از آنجاییکه رشد اسکلتی حیوان به هر سۀ این ویتامین ها مربوط می باشد، مرغدار می بایست با دقت رفتار حیوان را به خصوص پس از بیماری، بررسی و نظارت کند چرا که ویتامین D بر روی سیستم ایمنی هم تأثیرگذار است. عوارض ناشی از کمبود ویتامین D بسیار جدی است و می تواند منجر به نرمی استخوان، رشد ناکافی ، و کاهش تولید تخم مرغ گردد.

محرّک رشد
نقش ویتامین در پرورش طیور که یکی از آنها ویتامین A یا به گفتۀ برخی رتینول ، که به طور طبیعی در علف تازه و سبز و روغن بعضی از ماهیها یافت می شود یکی دیگر از ویتامین های ضروری برای سلامت طیور است. در طیور، کمبود ویتامین A منجر به پوشش کم پر و آب ریزی از مخاط بینی و چشمی و همچنین زخم های چشمی می گردد. همچنین کمبود ویتامین A منجر به توقف رشد میگیردد که این امر برای تولید کننده بسیار حائز اهمیت است.
پایایی (انقضای) ویتامین A نسبتاً کوتاه است و در نتیجه ممکن است به میزان کافی در خوراک خشک که به میزان طولانی نگهداری می گردد، یافت نشود.
پس از دورۀ بیماری یا استرس، سیستم ایمنی در ضعیف ترین وضعیت قرار می گیرد. با افزودن مقداری ویتامین A به آب یا خوراک طیور، از ابتلا به بیماری های دیگر که پرنده در معرض آن است پیشگیری می شود.

تقویت سیستم ایمنی
نقش ویتامین در پرورش طیور که یکی از آنها ویتامین E برای رشد طیور و تولید خوب تخم حیاتی است. همچنین این ویتامین با بالا بردن فعالیت فاگوسیت های “میکروب خور”، که سلول هایی هستند که با بلعیدن باکتری های مضر آنها را از بین می برند، منجر به ایجاد یک سیستم ایمنی سالم می گردد که به نوبۀ خود بافت های آسیب دیده را درمان و مقاومت بدن را در برابر بیماری ها افزایش می دهد.
در صورت کمبود ویتامین E به ویژه بعد از پایین آمدن سیستم ایمنی، پرنده در معرض باکتری های مضر و بیماری هایی نظیر آنسفالومالسیای طیور قرار می گیرد که با دیستروفی عضلانی نیز همراه است. این بیماری با تأثیر گذاشتن بر روی مناطق گوشتی مثل پا و سینه، باعث تحلیل رفتن بافت ماهیچه می شود.

کمک به جذب پروتئین
بر خلاف ویتامین های D ، A و E ، ویتامین های گروه B محلول در آب هستند. این بدین معنیست که در بدن نمی مانند و به آسانی دفع می گردند و بایستی مصرف مداوم داشته باشند. در صورتیکه پرنده ای بعد از دوران بیماری و یا به دنبال استرس، به میزان کافی خوراک نمی خورد، با ارائۀ ویتامین B می توان به حیوان کمک کرد.

اهمیت مکمل های ویتامین
با توجه به شرایط سخت بازار، افزایش بهای مواد خام اولیه و بالا رفتن رقابت ها، صنعت مرغداری بیش از همیشه با چالش روبه روست. اگرچه کمبود مواد مغذی و ریزمغذی ها ندرتاً اتفاق میفتد، با اینحال کاهش مصرف خوراک در طیور که به دنبال بیماری یا استرس اتفاق میفتد و شیوع بیماری های مسری در دسته های بزرگ طیور، لزوم سیاست تغذیه ای مفید را برای تولید کنندگانی که مایل به حفظ تولیدات خود هستند، پررنگ تر می کند.
برای مرغ ها و جوجه ها بطور یکسان، ویتامین های D3 ، E و B کمپلکس در استمرار یک سیستم ایمنی سالم بسیار تأثیرگذار هستند و همچنین سطح انرژی و اشتها را بالا می برند. ارائۀ ویتامین های مکمل استراتژی خوبی برای مرغداریست اما در خصوص طیوری که به دنبال بیماریها و یا حتی واکسیناسیون دچار ضعف سیستم ایمنی شدند لازم و ضروریست.

برای مشاهده مقاله ” بیماری های بلدرچین ” کلیک نمایید .